Приоритет во правото на ЕУ: Справување со еколошкиот криминал

Загриженоста на глобално ниво и борбата против еколошкиот криминал, особено последната декада се издигна на сосема ново ниво, сѐ со цел заштита на животната средина и овозможување на непречен одржлив развој. Eколошкиот криминал, како еден од најпрофитабилните нелегални и противправни активности во светот е еден од приоритетите на ЕУ во борбата против организираниот криминал, покрај сајбер-нападите, нелегално пренесување на мигранти, експолатација на деца, трговија со дрога и огнено оружје. Напорите можат да се воочат со донесување на новата Директива која е во процес на имплеметирање во националните законодавства на земјите-членки, а воедно ја заменува Директивата за заштита за заштита на животната средина преку кривичното право од 2008 година. Изминативе години, особено внимание почна да се обрнува на злосторствата и штетите направени од владите, транснационалните компании и воените инвазии сторени против човештвото и планетата (South, 2009). Според извештаите на Eurojust, eколошкиот криминал по застапаност е четврта криминална активност во светот, која расте со стапка помеѓу 5% и 7% годишно.

Согласно новата директива на ЕУ која ја заменува претходната, предвидено е еколошките злосторства извршени од поединци и компании да се казнуваат со казна затвор во зависност од тоа колку е долготрајна, тешка или реверзибилна штетата. Но иако од сторителите на кривичните дела ќе се бара да ја вратат оштетената средина во првобитна состојба и да надоместат ги надоместат штетите во висина на утврдени парични износи, отворени се прашања и предизвиците колку новата директива ќе донесе ефективни позитивни промени за Европската Унија и Европа и дали со казнување ќе се влијае врз целокупниот екосистем на европското тло?

Еколошкото право на ЕУ е приоритет, не само општетвената неодговорност на компаниите, туку и заради општетсвено-политичките прилики во поширокит регион. Првенствено воените конфликти во Израел и Палестина, како и Русија и Украина го актуелизираат екоцидот како еколошки криминал.

Во овој труд ќе дадеме краток приказ на еволуцијата на екоцидот, како и актуелните настани. Потоа ќе биде направен „попис“ на регулативата на Европската Унија за заштита на животната средина, лепеза на правни акти кои ЕУ ги нуди за ефективна заштита на животната средина.

Во контекст на ова, отворена е дилемата дали Европската Унија е “заглавена” во хиперинфлација на позитивно право, без да има ефикасни правни инстурменти за имплементација на регулативите и директивите кои се однесуваат на екологијата.