Новини во дијагностика и третман на Целијачна болест кај децата

Вовед: Целијачната болест (ЦБ) е системска автоимуна болест поради нарушен мукозен имунолошки одговор на глутенот и сродните проламини кај генетски предиспонирани лица. Класичните симптоми на целијачна болест се јавуваат кај мал број пациенти, додека постарите деца имаат минимални или атипични симптоми.
Цел – Да се прикаже значењето на навреме поставената дијагноза и започнување на безглутенска исхрана за да се спречат долгорочни компликации.
Материјал и методи: Симптоматската ЦБ може да биде со типична или атипична клиничка презентација, додека асимптоматската ЦБ може да биде тивка, латентна и потенцијална. Здружени состојби со ЦБ може да бидат: ДМ тип 1, херпетиформен дерматит, хипотиреоза, атопичен дерматит, автоимун хепатит, селективен ИгА дефицит. Иницијано тестирање за ЦБ започнува со Тотален IgA и TGA- IgA, кај низок тотален IgA (<0.2 g/l кај дете > 3 години) се препорачуваат IgG тестови (TGA, EMA или DGP). Дијагноза без биопсија се поставува доколку: TGA- IgA ≥ 10x над горна граница на нормала, позитивни ЕMA – IgA во втор примерок серум. Дијагноза со биопсија се поставува доколку: TGA- IgA < 10x над горна граница на нормала и кај сите пациенти со селективен IgA дефицит
Резултати: За дијагноза со биопсија потребна е езофагогатстродуоденоскопија и тоа: ≥ 4 биопсии од дистален дуоденум и ≥ 1 биопсија од bulbus duodeni. Промените на слузницата се изразени во дуоденумот и јејунумот. Marsh класификација 2 и 3 на патохистологија ја потврдуваат дијагнозата ЦБ.
Заклучок: Во моментот, единствениот ефикасен третман na ЦБ е доживотна диета без глутен со исклучување на производи на база на елиминација на пченица, ‘рж, јачмен. Нови третмани за ЦБ се во фаза на истражување, и се уште се потребни дополнителни студии за нивната ефикасност и безбедност за решително да се воведе еден од нив како недиететски третман на ЦБ.
Клучни зборови: целијачна болест, серологија, TGA- IgA, езофагогатстродуоденоскопија, биоспија, диета без глутен