Celik, Mahmut and Denkova, Jovanka (2014) Makedonya’da Türkçe Eğitim. In: IX Меѓународна балканска конференција за образование и наука под наслов „Мултикултурализмот и иновативните пристапи во образованието“, 16-18 Oct 2014, Edrene, Turcija.
Preview |
Text
edrene2014-Celik -Denkova.pdf Download (1MB) | Preview |
Abstract
Balkanların tam merkezinde yer alan Makedonya yemyeşil vadiler ve göllerle kaplı. Tarihi ve doğal güzellikleriyle tanınmış bir ülkedir. Makedonya Cumhuriyeti çok etnik yapıya sahip bir devlettir. Makedonya Cumhuriyeti nüfusu 2.022.547 dir. Ülkede Türklerin nüfüsü 77.959; dir.
Çalışmamız ağırlıklı Makedonya Türk Eğitimi hakkında ki tahriçesini incelemeye deyineceğiz. Makedonya’daki Türkçe eğitim yüzyılardan beri var olduğunu çeşit kaynaklarda görebiliriz. Ancak Osmanlı Döneminden sonra, her yönden asimile edilmeye çalışılan yada göçe zorlanan Makedonya Türkleri, Türkçe eğitim görmesini zorlaştırmışlardırlar. Makedonya’nın Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde bulunduğu beş yüzyıl boyunca, Üsküplü şair Zâri’den tutan ta Çağdaş Türk şiirine damgasını vuran Yahya Kemal Beyatlı’ya kadar birçok şair yetiştiren bu topraklarda, Balkan savaşlarıyla birlikte Türklerin Susma noktasına geldiği söylenebilir. O dönem için aydınlatıcı bilgiler olarak Abdülhakim Hikmet Doğan’ın, kuşkusuz, anadiliyle Türkçe olarak yazdığı okul kitaplarıdır. Bundan başka “Sabah Yıldızı Yahut Musavver Osmanlı Elifbası” ile Birinci Dünya Savaşından sonra yayımladığı “I-IV Kısım Türkçe Dersleri ve I-III Kısım Din Dersleri” Külliyatları Makedonya’daki Türk eğitiminde o dönem için ayrı bir değer taşır.
Türk hâkimiyeti sonrasında mevcut idarelerin Osmanlı döneminden kalan bazı okulları kendi politikalarına göre tekrar faaliyete geçirdikleri görülür. 1884’te kurulmuş olan “Tefeyyüz İptidai” Okulunun 1919-20’de “Osman Cikiç”, 1910’da kurulmuş olan “İttihat Terakki” Okulunun 1919’da “Vuk Karaciç” adıyla faaliyete geçirilmiştir.
Türk Aydınlarının da gayretleri ile 1944–45 eğitim-öğretim yılında Türkçe okulların açıldığı görülür. 1947 de Üsküp’te öğretmen okulunun açılması, 1947 yılında Fetah Süleyman Pasiç ve Ferid Bayram tarafından ilk alfabe kitabını yayınlanması gibi gelişmeler yaşandı. Ancak 1940’lı yıllarda Komünizmin etkin olduğu dönemde, Eğitime olumsuz yönde etki eden bir diğer gelişme de 1950’lerde yaşanan göçlerdir. Makedonya’da Türklerin eğitiminde olumlu gelişmeler 1960 yıllarında görülmeye başlıyor.
1963–64 öğretim yılında Üsküp Pedagoji Akademisi’nde, 1976–77 öğretim yılında Üsküp Filoloji Fakültesi’nde Türk Dili Edebiyatı Bölümlerinin açılmasıdır. 1990 yıllarından sonra ise birçok lise ve meslek liseler Türkçe dilinde ders yapılmaya başlıyor, dolayısıyla İştip’te 2008-09 yılında Türk Dili ve Edebiyat Bölümü, 2010 yılında Kalkandelen’de Şarkiyat Bölümü açıldı.
Anahtar Kelimeler: Makedonya, Türkçe eğitim, okul,
| Item Type: | Conference or Workshop Item (Paper) |
|---|---|
| Subjects: | Humanities > Languages and literature |
| Divisions: | Faculty of Philology |
| Depositing User: | Jovanka Denkova |
| Date Deposited: | 31 Mar 2015 13:34 |
| Last Modified: | 31 Mar 2015 13:34 |
| URI: | https://eprints.ugd.edu.mk/id/eprint/12987 |
Actions (login required)
 |
View Item |